Phản ứng thế là phản ứng hóa học giữa đơn chất với hợp chất, trong đó nguyên tử của đơn chất thế thế nguyên tử của một nguyên tố khác trong hợp chất.
Bạn đang xem: Phản ứng thế là gì
- Ví dụ: fe + 2HCl→ FeCl2 + H2↑
Phản ứng bên trên là phản ứng thế vì chưng đơn chất sắt đã gắng thế nguyên tử của nguyên tố hiđro trong hợp chất axit HCl.
Cùng vị trí cao nhất lời giải đi tìm hiểu bỏ ra tiết về phản ứng thế nhé.
1. Khái niệm phản ứng thế là gì?
Phản ứng thế theo định nghĩa là phản ứng hóa học nhưng mà trong đó nguyên tử của nguyên tố này ở dạng đơn chất nắm thế nguyên tử của nguyên tố không giống trong hợp chất.
2. Phương trình phản ứng thế
- vào hoá học vô cơ:
+ Phản ứng thế trong hóa học vô cơ bao giờ cũng có sự ráng đổi số oxi hoá của các nguyên tố.
+Phản ứng thế về bản chất là phản ứng hóa học nhưng mà trong đó một nguyên tố bao gồm độ hoạt động hóa học mạnh hơn (ở những điều kiện cụ thể về nhiệt độ với áp suất) sẽ cố thế đến nguyên tố tất cả độ hoạt động hóa học yếu hơn trong hợp chất của nguyên tố này, như phản ứng sau:(A + BX→ AX + B)
-Trong hóa học hữu cơ, phản ứng thế được biết là phản ứng hóa học nhưng trong đó một nhóm của một hợp chất được cầm cố bằng một đội khác.
3. Một số ví dụ phản ứng thế thường gặp
Một số phản ứng thế tốt gặp:
+Trong hóa vô cơ
(Fe + HCl→ FeCl2 + H2)
(2Al + 6HCl→ 2AlCl3 + 3H2)
(3Cl2 + 2NH3→ 6HCl + N2)
(Zn + CuCl2→ Cu + ZnCl2)
(2HCl + Zn→ H2 + ZnCl2)
(2C + SiO2→ 2CO + Si)
(Fe + CuCl2→ Cu + FeCl2)
(Fe + H2SO4→ H2 + FeSO4)
(2AlCl3 + 3Mg→ 2Al + 3MgCl2)
(3Cl2 + 6Fe(NO3)2→ 4Fe(NO3)3 + 2FeCl3)
+Trong hóa hữu cơ
a. Phản ứng thế trong hóa vô cơ
- vào chương trình hóa học phổ thông, người ta tuyệt đề cập đến hàng Beketop, đây sẽ là hàng để so sánh độ hoạt động hóa học của một số kim loại với nhau với so vớihiđro. Mặc mặc dù vậy thì dãy này chỉ thể hiện mang đến một số kim loại điển hình ở điều kiện tiêu chuẩn. Vào thực tế, ở nhiệt độ cao thì một số phi kim như cacbon có khả năng thế chỗ của kim loại trong hợp chất của nó.
-Ví dụ phản ứng khử oxit sắt (III) là một phản ứng thế điển hình:(3C + Fe2O3→ 3CO + 2Fe)
-Dãy hoạt động hóa học (dãy beketop):
b. Phản ứng thế trong hóa hữu cơ
-Phản ứng thế ở những hợp chất hữu cơ được tạo thành các loại như sau:
-Phản ứng thế ái lực hạt nhân.
-Phản ứng thế ái lực điện tử.
-Phản ứng thế gốc.
***Lưu ý:
-Phản ứng này thường gặp ở những hiđrocacbon no, được cam kết hiệu là S.
-Phản ứng thế halogen trong các phân tử ankan sẽ xảy ra theo cơ chế gốc (cơ chế SR).
-Đây là một phản ứng dây chuyền. Vày đó, muốn khơi mồng phản ứng, cần phải chiếu sáng hoặc thêm những chất dễ phân hủy thành gốc tự vị hoạt động vào.
Ví dụ:Xét quá trình phản ứng giữa metan cùng clo, phản ứng xảy ra theo cơ chế gốc, trải qua 3 giai đoạn: khơi mào, phát triển mạch, tắt mạch.
Xem thêm: Tác Động Đa Hiệu Của Gen Đa Hiệu Là Gì ? Thế Nào Là Gen Đa Hiệu
-Khơi mào:
(Cl2→ Cl’ + Cl’) (điều kiện: ánh sáng khuếch tán).